Dla Partnerów i Sojuszników

Zapraszamy do współpracy, a tym, którzy są z nami od początku: dziękujemy, że jesteście. Dla nich i nowych Partnerów przygotowaliśmy [1] grafiki, [2] informacje statystyczne czasopisma. Sądzimy, że zaciekawia was te [3] wyniki ankietowania czytelników. Nie oddałeś głosu w naszej ankiecie? 

więcej

Who is who czyli kto zapłaci za Twoją pracę.

Zanim zrobisz robotę, ustal, czy ten kto Ci ją zleca jest tym, kto ma Ci zapłacić. Absurdalne? Tylko na papierze. W praktyce to częsty problem. W konsekwencji klient może odmówić zapłaty. Przypadek na dziś: zlecenie od konsumenta (osoby prywatnej) To jest ta sytuacja, gdy zwykła osoba, a nie firma, chce Twojej usługi. Zlecenie może oznaczać przeprowadzenie szkolenia, warsztatu czy sesji coachingowej.

Fot. Artem Podrez z Pexels

W Twoim interesie jest ustalenie przed sesją z kim tak naprawdę masz do czynienia. Bo jeśli klient nie zechce zapłacić, trzeba będzie walczyć. Jakie dane potrzebujesz od osoby, która chce skorzystać z Twojej usługi? Przy konsumencie absolutne minimum to: imię i nazwisko (prawdziwe!) i adres zamieszkania.

 Jeśli masz jeszcze pesel, to już witasz się z gąską. Jeśli nie masz imienia, nazwiska, adresu zamieszkania, działasz z ryzykiem, że jak klient nie zapłaci.

Biznes to ryzyko, ale miej świadomość, ile i dla kogo ryzykujesz. I czy warto. Aktualnie przy zlecaniu usługi posługujemy się komunikatorami elektronicznymi. To wystarczy, żeby umowa obowiązywała. Dane rzecz wrażliwa, ktoś może nie chcieć ich podać, zwłaszcza przy małym zleceniu. Dlatego rekomenduję, żeby mieć jakiś drobny, przyjazny wzorek umowy w wordzie, w którym sama/sam podasz swoje dane firmowe i poprosisz żeby klient podał imię, nazwisko, adres zamieszkania (i pesel – jeśli się uda). Taki wzorek wizualnie przypomina tradycyjne umowy, które ludzie znają. Wzorka nie trzeba podpisywać ręcznie. Wystarczy, że wypełniony przez obie strony plik pojawi się w waszym kanale komunikacji. A i Twój wizerunek jako profesjonalisty na tym wzrośnie.

Źródła:

1. Kodeks postępowania cywilnego, Dz.U.2021.0.1805 t.j. - Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego. Stan prawny aktualny na dzień: 16.01.2023
2. Kodeks cywilny, Dz.U.2022.0.1360 t.j. - Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny. Stan prawny aktualny na dzień: 16.01.2023

Autorka: Anna Mazur-Żur

Zawodowo adwokat prawa gospodarczego. Pracuje z problemami niezapłaconych faktur czy źle wykonanych umów, prawnego ogarnięcia firmy/spółki, prawami autorskimi czy RODO. W artykułach podpowie jak się zabezpieczyć przed nierzetelnym kontrahentem, jak zawierać dobre umowy na złe czasy i jak walczyć przed sądem, gdy przyjdzie zły czas. Kocha kotki i pieski. Nie znosi jak prawnicy lansują się łaciną.

więcej

Narzędzia, techniki, zasady i obszary facylitacji

Polecam biblioteki narzędzi i technik facylitacji. Pierwsza, commonslibrary.org zawiera wiele formalnych – jak i mniej poważnych – narzędzi i technik stosowanych na spotkaniach, warsztatach czy dyskusjach. Można je wykorzystać przy podejmowaniu decyzji, rozwiązywaniu problemów czy aby wnieść większą energię do spotkania. Druga to kanwy warsztatów. Znajdziecie je w serwisie sessionlab.com.

Techniki facylitacyjne

• Pytania otwierające: co? kto? po co? kiedy? dlaczego?
• Parafraza Jeśli dobrze zrozumiałem…, Mówiąc…masz na myśli…,
• Równoważenie: Znamy już stanowiska dwójki z nas. Kto zaproponuje inny punkt widzenia na to zagadnienie? 
• Podsumuj dotychczasowe wypowiedzi: Sądzę, że najważniejsze kwestie, które do tej pory omówiliśmy, to…, czy o czymś zapomniałem?
• Ustal kolejność: Aneta, teraz twoja kolej…

  

  Fot. RODNAE Productions z pexels.com

Zasady facylitacji

1. Facylitator zawsze jest neutralny, 
2. Facylitator nie jest doradcą ani trenerem. Nie doradza, nie przekazuje wiedzy, 
3. Facylitator nie jest mentorem: nie ocenia pomysłów uczestników i nie wartościuje ich, 
4. Pomaga dojść do celu w optymalnym czasie,
5. Czuwa też nad procesem grupowym – musi go tak zaprojektować, by wszyscy członkowie grupy mogli się włączyć w pracę oraz by atmosfera tej pracy sprzyjała otwartości i współtworzeniu.

Warto rozważyć facylita­cję  w następującej sytuacji:

• duże emocje/różne punkty widzenia,
• krótki czas & złożony temat,
• rezultat spotkania ma ważki wpływ na sukces projektu,
• uczestnicy spotkania to interesariusze projektu,
• nie ma jasnego i jednego optymalnego rozwiązania sytuacji,
• temat jest skomplikowany, specjalistyczny, złożony, ryzykowny.

Polecane źródła

1. Anuszkiewicz-Michałek, Jędrzej (2021): Na problemy… facylitacja, dostępne na stronie internetowej: https://przetargowa.pl/analizy-eksperckie/na-problemy-facylitacja/ w dniu 13.01.2023.
2. Górska, Agata (2021): Jak ułatwić sobie (prawie) wszystko? Facylitacja pomaga znaleźć odpowiedzi na trudne pytania. Focus.pl, dostępne na stronie internetowej: https://www.focus.pl/artykul/jak-ulatwic-prawie-wszystko w dniu 13.01.2023.
3. Wawrzeniuk, Urszula (2021): Facylitacja jako narzędzie pracy Project Managera. Strefa PMIP, dostępne na stronie internetowej: https://strefapmi.pl/strefa-wiedzy/facylitacja-jako-narzedzie-pracy-project-managera/ w dniu 13.01.2023.

więcej

Drzewo genealogiczne i założenia Coachingu

Co jest rdzeniem, podstawowym założeniem, istotą coachingu? Klient lub jak mówi się w języku branżowym, coachee, posiada odpowiednią wiedzę, potencjał i zasoby, aby osiągać swoje cele. Jest wystarczająco twórczy i kreatywny, aby wygenerować najlepsze dla siebie rozwiązania i zbudować odpowiednią strategię i plan działania. Coach jest towarzyszem. Coach jest inspiratorem. Coach zachęca do szukania innej perspektywy niż ta, którą dotychczas przyjmował klient. Jak mawiał Galileusz (ur.15 lutego 1564r) włoski uczony, filozof i pionier nowożytnej fizyki: 

„Nie można nauczyć człowieka niczego, można tylko pomóc mu odnaleźć to w nim samym”

Coaching jak dotąd nie doczekał się jednej, ogólnie przyjętej definicji. Na jego genezę miało wpływ wiele koncepcji i teorii, których połączenie nazwano interferencją idei. Wiele ośrodków szkoleniowych czy stowarzyszeń działających na rzecz promowania i popularyzowania coachingu, używa swoich własnych definicji, które mogą znacząco różnić się od siebie. Dla przykładu, posłużę się definicjami, proponowanymi przez trzy wiodące organizacje coachingowe w Polsce: 

„Coaching jest metodą pozwalającą w sposób efektywny wytyczyć i osiągnąć ważne cele, podnieść satysfakcję z życia zawodowego i prywatnego, stać się bardziej świadomym liderem, managerem, czy rodzicem. W pełni wykorzystuje potencjał, kompetencje i umiejętności klienta. Identyfikuje trudności. Przygotowuje do ich pokonania. Często przekłada się na motywację i większą determinację w działaniu. ICF definiuje coaching jako towarzyszenie klientowi w kreatywnym procesie, który skłania do myślenia i inspiruje do maksymalizacji zawodowego i osobistego potencjału.

Istnieje coaching indywidualny, grupowy i zespołowy." – definicja International Coach Federation.

„Coaching to metoda wspierania rozwoju, realizowana w formie cyklu spotkań pomiędzy coachem a klientem, podczas których coach, poprzez aktywne słuchanie, zadawanie pytań oraz stosowanie innych specyficznych narzędzi i zadań rozwojowych, towarzyszy klientowi w wyznaczaniu ważnych dla niego celów, odnajdywaniu wewnętrznych zasobów potrzebnych do ich realizacji oraz ustalaniu i wdrażaniu planów działań. Coach wspiera klienta w odkrywaniu i efektywnym wykorzystaniu osobistego potencjału celem podnoszenia jakości życia. Coaching może mieć formę pracy indywidualnej, z grupą lub zespołem.” – definicja Izby Coachingu

Fot.  Fauxels z Pexels

„Coaching to profesjonalnie prowadzony proces, który inspiruje klientów do maksymalizacji ich potencjału osobistego i zawodowego. Jest to ustrukturyzowany, celowy i transformacyjny proces, pomagający klientom zobaczyć i przetestować alternatywne sposoby poprawy kompetencji, podejmowania decyzji i poprawy jakości życia. Coach i mentor oraz klient współpracują ze sobą na zasadach ściśle poufnych. W tej relacji klienci są ekspertami w zakresie poziomu treści i podejmowania decyzji; coach i mentor jest ekspertem w profesjonalnym prowadzeniu procesu.” – definicja EMCC Poland

Gdzie zatem sięgają korzenie tej popularnej metody rozwoju osobistego i zawodowego? Wielu dostrzega je już w starożytnych Atenach i metodzie nauczania, stosowanej przez mistrza zadawania trudnych pytań, Sokratesa. Jego „pytania sokratejskie” prowokowały do myślenia, zmuszały do analizy i prowadziły do zmiany przekonań. Ostatecznym rezultatem tych rozważań i stosowania metody majeutycznej, było wyklarowanie się rozwiązania, dochodzenie do prawdy i uzyskanie odpowiedzi, których rozmówca dotychczas nie dostrzegał. Stosowana przez Sokratesa metoda nawiązywała również do mentoringu, opierającego się na autorytecie, wiedzy i doświadczeniu mentora. Jednak coaching wyklucza taką możliwość wpływu. Coaching wierzy w coachee. Wie, że znajdzie on najodpowiedniejszą ścieżkę i sam jest najlepszym ekspertem od siebie i dla siebie.

Termin coaching pochodzi od średniowiecznego coche, które oznacza wóz lub karocę. Jest to nawiązanie do przewożenia pasażera z miejsca, w którym aktualnie przebywa do miejsca, w którym docelowo chciałby się znaleźć. Coaching to proces, w którym ustalamy jasne cele i opracowujemy plan działania, który ma do nich doprowadzić. Oprócz listy „to do”, należy w nim uwzględnić nasze zasoby, umiejętności, ale też ewentualne przeszkody. Dobrze przeprowadzony proces coachingowy pomaga w dostrzeżeniu potencjału i nazwaniu blokad, zarówno tych płynących z zewnątrz jak i naszych wewnętrznych gremlinów.

Są tacy, którzy twierdzą, że coaching wyrósł na gruncie sportu, a najbardziej przyczyniła się do tego publikacja książki Timothy Gallwey’a „Inner game of tenis” z 1974 r1. Autor oparł swoja metodę pracy ze sportowcami o filozofię Zen oraz wiedzę z zakresu psychologii. Tłumaczy, jak ogromny wpływ na osiągniecie sukcesu przez sportowca, mają nie tylko jego umiejętności techniczne lub fizyczne uwarunkowania, ale przede wszystkim, wewnętrzne nastawienie do rozgrywki. Największa i najważniejsza walka, toczy się w głowie. Gdy nauczymy się kontrolować swoje myśli, zapanować nad stresem i uwierzymy we własne możliwości, zyskujemy prawdziwą przewagę nad konkurentem i wykorzystujemy pełnię swoich możliwości.

Nietrudno zauważyć, że starszą siostrą dzisiejszego coachingu jest psychologia humanistyczna, zakładająca holistyczne podejście do człowieka. Koncentruje się na jego emocjach i doświadczeniu. Jej celem jest uzyskanie przez pacjenta samoakceptacji, pełniejszego wglądu w siebie oraz praca nad poczuciem własnej wartości. Ojcem tych idei jest Carl Rogers, który w samej jednostce dostrzegał ogromny talent i potencjał do rozwiązywania konfliktów i osobistego rozwoju.

Coaching to metoda rozwoju osobistego, która czerpie z wielu źródeł i ewaluuje w różnych kierunkach. W związku z szybkimi zmianami, następującymi w gospodarce, edukacji czy w obszarze ekonomii, pojawiają się nowe możliwości na oferowanie wsparcia coachingowego różnym branżom.

 „Celem coachingu jest zasypanie przepaści między potencjałem a działaniem.” Jenny Rogers 

Wg. Forbes transformacje, które od lat obserwujemy będą miały miejsce do 2028. Obszary, w których będzie to najbardziej zauważalne, to min.: 

•  Sesje coachingowe, które będą odbywać się przede wszystkim z wykorzystaniem komunikatorów internetowych oraz innych nowoczesnych technologii 
•  W zakresie profesjonalizacji i regulacji dotyczących wykonywania zawodu coacha 
•  Klasyczne doradztwo ustąpi miejsca podejściu skoncentrowanemu na kompetencjach miękkich, takich jak umiejętności adaptacji do zmieniających się warunków czy inteligencja emocjonalna 
•  Profesjonalnych coaching zyska większe uznanie społeczne i prestiż, jednak będzie to usługa bardziej dostępna i powszechna
•  Zmienią się oczekiwania wobec kadry kierowniczej w zakresie kompetencji interpersonalnych 
•  Zgromadzone doświadczenie zawodowe stanie się większym atutem w świadczeniu usług coachingowych 
•  Współpraca z coachem stanie się normą w sferze biznesowej 
•  W odpowiedzi na zmiany dotyczące zasad świadczenia usług coachingowych, rejestrowanie sesji, może okazać się koniecznością i wymogiem formalnym 
• Coaching stanie się ważnym wsparciem zawodowym i biznesowym. Poprzez ustandaryzowanie stawek w sektorze usług edukacyjnych i rozwojowych, executive coaching będzie dostępny dla niższej kadry managerskiej 

Źródła: 

1.  Timothy Gallwey’ „Inner game of tenis” (1974) 
2. Derc M., O przedmiocie psychologii humanistycznej, [w:] "Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filozofia XVI", Toruń 1995, z. 279, s. 37–49. 
3. “Menedżer jako coach” Jenny Rogers 
4. https://www.forbes.com/sites/forbescoachescouncil/2018/04/09/15-trends-that-will-redefine-executive-coaching-in-the-next-decade/#430ee6266fc9, 01.04.2020. 5.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Coach's Workshop (@coachsworkshop.press)

więcej

Czym jest facylitacja? Kim jest Facylitator?

Termin facylitacja pochodzi od łacińskiego słowa facilitas i oznacza łatwość, dostępność i dogodność (Chigerowa i Plezia 2007, s. 489). W tym tkwi właśnie sens facylitacji, jako procesu, który ułatwia grupie wypracowanie skutecznych rezultatów z zachowaniem serdeczności i kreatywności. I ono również oddaję charakterystykę facylitacji, która jest bardzo mocno skoncentrowana na uczestnikach procesu, ich doświadczeniach i szeroko pojętej satysfakcji z uczestniczenia (Gojtowska 2022).

Zadaniem Facylitatora jest m.in ułatwianie (facylitowanie) zmian organizacyjnych. Najczęściej towarzyszą temu dyskusje w postaci sesji kreatywnych. Można je wykorzystać przy podejmowaniu decyzji, rozwiązywaniu problemów czy aby wnieść większą energię do spotkania. Płaskie struktury i coraz mniejsza hierarchia powodują, że na wielu stanowiskach ważniejsze od realizacji określonych zadań staje się rozwiązywanie problemów i szukanie odpowiedzi na pojawiające się pytania (Szudy 2023).

Fot. This is Engineering z Pexels

Facylitator nie musi być ekspertem w omawianej materii, aby poprowadzić udaną sesję. Dobry facylitator potrafi wesprzeć zespół zarówno w rozpoznaniu problemu, określeniu możliwych rozwiązań, ale też w podejmowaniu decyzji i przygotowaniu planu działań. 

Facylitacja nie jest formą doradztwa ani coachingu, ale elementem skutecznego zarządzania projektem (Szudy 2023). 

Bibliografia

1. Chigerowa, Maria; Plezia, Marian (2007): Słownik łacińsko-polski. we współpracy z Marian Plezia. Wyd. 2 reprint, 1 dodr. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN (t. 2).
2. Gojtowska, Maja (2022): Facylitacja – co to jest i dlaczego warto w nią umieć?, dostępne na stronie internetowej: https://gojtowska.com/2022/01/10/facylitacja/ w dniu 09.01.2023.
3. Szudy, Dagna (2023): Czym jest facylitacja? Korzyści facylitacji w biznesie, dostępne na stronie internetowej: https://www.hays.pl/blog/insights/czym-jest-facylitacja-, ostatnia aktualizacja 09.01.2023.

więcej

„Kompetencje coachingowe nauczycieli. Jak rozwijać potencjał ucznia w szkole". Lilianna Kupaj, Wiesława Krysa

Źródło: https://szkolacoachingu.edu.pl/produkt/dla-nauczycieli/kompetencje-coachingowe-nauczycieli-jak-rozwijac-potencjal-ucznia-w-szkole 

„Sukces zaczyna się w Tobie a kończy na dzieciach. W ten sposób każdy zyskuje: Ty – poczucie dobrze spełnionego obowiązku, uczeń- poważną szansę rozwoju swojego potencjału".

Słowa te nie są frazesem ani obietnicą bez pokrycia. Proponowane przez Liliannę Kupaj i Wiesławę Krysę rozwiązania, mogą zmienić Twoje życie, Nauczycielu! Wielokrotnie wracam do tej pozycji i wciąż odkrywam ją na nowo.

Zainteresowałam się nią ze względu na to, że to jedno z niewielu opracowań dotyczących praktycznych wskazówek zastosowania coachingu w edukacji.

Autorki, Lilianna Kupaj i Wiesława Krysa mogą pochwalić się dorodnym dobytkiem w postaci publikacji, książek o tematyce coachingowej, artykułów pedagogicznych a także doświadczeniem w coachingu i nauczaniu.

Książka wydana w 2014 roku, wydaje się wciąż czekać na swój wielki dzień, kiedy jej treści zostaną docenione i wejdą w powszechny użytek w edukacji. Autorki poruszają zagadnienia biorąc pod uwagę konteksty osadzone w polskich realiach od przemian technologiczno-cywilizacyjnych poprzez społeczne.

W tej niewielkiej pozycji zawiera się ogrom wartościowych treści dotyczących tworzenia relacji w grupie i z indywidualnym uczniem. Czytelnik dowie się czym jest komunikacja i obecność coachingowa. Odbiorca otrzyma wskazówki jak udzielić konstruktywnej informacji zwrotnej. Pozna sposoby zarządzania emocjami nauczyciela i ucznia. Niezwykle wartościowy jest model prowadzenia zajęć 4MAT, który jest precyzyjnie przedstawiony w tej pozycji. Ponad to, lektura pomoże rozpoznać style uczenia się. Dzięki takiemu doborowi narzędzi, potencjalni czytelnicy, głównie nauczyciele i pedagodzy, ale również trenerzy i rodzice, mogą nabyć nowych umiejętności, gdyż książka doskonale sprawdzi się w samokształceniu.

Walory dydaktyczne wzbogacone zostały poprzez gotowe formularze do natychmiastowego użycia. Znajduje się tu również wiele innych konkretnych wskazówek, narzędzi i pytań coachingowych.

Książka oferuje wiele przydatnych rozwiązań, do których można i należy wielokrotnie wracać. To co wybrzmiewa z tej pozycji, choć nie jest głównym wątkiem, to wnioski, które można wyciągnąć, iż ćwiczenia i narzędzia proponowanie przez autorki, pozytywnie wpłyną nie tylko na uczniów, ale również na samych nauczycieli. Jeżeli jesteś osobą związaną z edukacją, wychowaniem, szkołą, nie pożałujesz czasu spędzonego nad „Kompetencjami coachingowymi nauczycieli".

więcej

Hygge

To duńskie określenie nie posiada tłumaczenia. Służy do opisania chwili lub uczucia czegoś zabawnego, przytulnego, szczęśliwego, ciepłego czy komfortu i bezpieczeństwa. Metaforycznie to skandynawska filozofia życia oparta na szczęściu. Hygge to także wygodne przebywanie razem, gdzie wszyscy są sobie równi, czują się bezpiecznie, doceniają wartości, żyją tu i teraz, są zadowoleni, dobrze się czują.

Sednem duńskiego życia i sednem hygge jest głębsza stabilność zadowolenia.

Hygge polega w dużej mierze na delikatnym obejmowaniu się i cieszeniu się tymi przyjemnymi chwilami — które z kolei sprawiają, że czujemy się beztroscy i bardziej związani z naturą, ludźmi lub jednym i drugim.

Fot. z PxHere

Hygge to znacznie więcej, to postawa. Postawa cieszenia się małymi rzeczami, kontemplacja codziennych przyjemności. Hygge można znaleźć wszędzie, zarówno w sobie, jak i z przyjaciółmi, na zewnątrz lub w domu, robiąc coś zwyczajnego lub niezwykłego. Może to być zapalenie świecy, pogawędka z przyjaciółmi, kąpiel w morzu, słuchanie ulubionej muzyki.

Źródła: 

1. Nowakowska M., https://opsychologii.pl/hygge-a-psychologia-czyli-wracamy-do-korzeni.html 2016, [2023-01-03]
2. Torras, H., https://www.b-wom.com/en/how-do-i-hygge [2023-01-03]

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Coach's Workshop (@coachsworkshop.press)

więcej

House coaching – wnętrze z sercem

To metoda została opracowana przez duńską projektantkę i Life Coacha – Kirsten Steno. Połączyła ona life coaching z projektowaniem wnętrz oraz kluczowym czynnikiem... empatią. Mottem House-Coaching™ jest sentencja: „DOM jest lustrem CIEBIE – a jeśli nie czujesz się połączony ze swoim „sercem i duszą”, wkrótce staniesz się bezdomny we własnym domu — pisze Kristen Steno na swoim blogu. Metoda opiera się na pojęciach hygge (komfortowy, przytulny, ciepły, bezpieczny) i lykke ( szczęśliwy, pełny radości, spokojny, zrównoważony, life design).

Fot. Q000024 z PxHere

Celem programu jest unikalna usługa projektu wnętrza z uwzględnieniem potrzeb funkcjonalnych, estetycznych, ale nade wszystko emocjonalnych swojego klienta. „Z perspektywy projektowania wnętrz wzrastamy od naszych domów lub miejsc pracy do świata zewnętrznego. Nasze domy i miejsca pracy są odbiciem nas samych, odzwierciedlając to, kim jesteśmy – w każdej chwili naszego życia" (Steno 2022).

Źródło:

Steno, Kirsten (2022): On becoming resilient & fearlessly creative with House-Coaching™, dostępne na stronie internetowej: https://housecoachinginstitute.com/on-becoming-resilient-fearlessly-creative-with-house-coaching/ w dniu 03.01.2023.

więcej

Coaching w edukacji – konieczność czy fanaberia?

Zmiany gospodarcze, technologiczne i społeczne niosą ze sobą wiele szans i korzyści, ale również ogrom wyzwań. Aktualna rewolucja przemysłowa opierająca się na sztucznej inteligencji, robotyzacji i internecie – przekształca i wpływa na gospodarkę i społeczeństwo. Historia i badania pokazują, że wiedza jest siłą napędową rozwoju gospodarczego. Edukacja skupiona na nowoczesnym sposobie nauczania nie tylko 'twardej wiedzy', ale przede wszystkim 'miękkich' kompetencji jest kluczem do sukcesu w zmierzeniu się z nowym porządkiem gospodarczym i społecznym. Wydaje się nieuniknionym, że czwarta rewolucja przemysłowa wywoła rewolucję w edukacji, która wyposaży uczniów w nowy zestaw kompetencji przyszłości.

„Wierzę., że coaching jest brakującym elementem naszych starań na rzecz poprawy jakości nauczania, a tam, gdzie wdrożony zostanie dobrze zaprojektowany program coachingowy, systemy szkolne, personel i uczniowie będą się rozwijać" Karla Reiss

Fot. Buro Millennial

Kluczowe kwalifikacje przyszłości, jak głosi Światowe Forum Ekonomiczne to nieszablonowe krytyczne myślenie, kreatywność i rozwiązywanie problemów. Szkoła musi się zmienić i nauczać kompetencji miękkich, wspierać zachowania przedsiębiorcze, wyposażyć uczniów w narzędzia, które pomogą im podejmować ryzyko, być odpornym na kryzysy i tolerować niepewność. Intensywność zmian, wymusza na człowieku gotowość do adaptacji i uczenia się przez całe życie (life-long learning) (Borys, 2020).

„Analfabetami w XXI wieku nie będą Ci, którzy nie potrafią czytać i pisać, ale Ci, którzy nie potrafią uczyć się, oduczać się i uczyć ponownie." Alvin Tottler

Dynamika zmian sprawia, że prognozowanie jest dziś tak trudne, jak nigdy wcześniej, pewne kwestie jednak nie budzą wątpliwości, szkolnictwo musi zapewnić i wyposażyć nauczycieli i uczniów w nowe kompetencje – kompetencje przyszłości. Coaching mógłby wesprzeć szkoły w procesie transformacji i zdobywania miękkich kompetencji. Zdaniem L. Kupaj i W. Krysy stosowanie podejścia coachingowego jest „rozwiązaniem, w którym zachowujesz swoja wartość jako człowiek, nauczyciel, partner w relacjach z uczniem, a jednocześnie uwalniasz potencjał swojego wychowanka, rozwijasz jego kreatywność, kierujesz umiejętnością zdobywania przez niego wiedzy, dajesz mu do ręki praktyczne sposoby samodzielnego rozwiązywania problemów, odkrywasz jego własne, nieograniczone możliwości" (Kupaj, Krysa, 2014 s. 12).

Zmiany i korzyści

Transformacja szkoły w duchu coachingu wymagałaby:

• przyjęcia nowej jakości w relacji, której podstawą jest partnerstwo, obustronne zaufanie, szacunek;
• odejście nauczyciela od roli eksperta, mistrza i przejścia do roli facylitatora, który wspiera ucznia i tworzy przestrzeń do samodzielności w uczeniu się, odkrywania swojego potencjału, co w efekcie sprzyja wzięcia odpowiedzialności za naukę z nauczyciela na ucznia;
• zindywidualizowanie nauki koncentrującej się na możliwościach ucznia, jego zasobach i talentach oraz respektowanie indywidulanego rytmu rozwoju;
• nabycie umiejętności aktywnego słuchania i zadawania otwartych, eksplorujących pytań;
• udzielanie konstruktywnej informacji zwrotnej (Tokarz, 2016);
• konsekwentne budowanie u ucznia samodzielności i odpowiedzialności za swoje cele i decyzje (Moczydłowska);
• dbałość o podpisywanie kontraktu z uczniami, który byłby konstruktywnym, wspólnie wypracowanym dokumentem regulującym zasady w klasie.

To zaledwie kilka, głównych obszarów zmiany szkoły i choć zastosowanie coachingu w edukacji jest obecne od dziesięcioleci, dopiero w XXI wieku kształtują się jego ramy i widzimy instytucje, które wprowadzają na stałe coaching w program nauczania. Pojawiają się też pierwsze badania pokazujące efektywność zastosowania coachingu w edukacji. W Stanach Zjednoczonych, instytucje stosujące coaching podają następujące rezultaty:

• poprawa wyników nauczania (29%)
• poprawa jakości nauczania (27%)
• wzrost ambicji i aspiracji (44%)
• wzrost pewności siebie, poczucia własnej wartości (44%)
• wzrost zaangażowania w życie szkoły (40%) (Dobrzyniak, 2016). 

Skuteczność coachingu w edukacji jest nie do przecenienia. Według badań, tradycyjne programy szkoleniowe przynoszą ograniczone rezultaty w obszarach wdrażania inicjatyw szkolnych i zmian praktyki pedagogicznej. Analizując tradycyjne programy przedstawienia teorii i modelowania jej praktycznego zastosowania przez trenera, szkoleniowca, zauważamy, że 85 % nauczycieli rozumie koncepcję, 15-18% zdobędzie nową umiejętność z zaledwie 5-10 % zastosuje ją podczas lekcji. Dla porównania, zastosowanie coachingu będzie miało swój rezultat taki, że 90% nauczycieli uczy się koncepcji, 90% zdobywa umiejętność i aż 80-90% stosuje ją podczas lekcji (Wildflower, Brennan, 2018).

#coachingedukacyjny https://t.co/8nBF6QfKUh pic.twitter.com/0EZhHNrjDm

— Warsztat Coacha (@coachsworkshop) April 19, 2023

Podejścia i możliwości zastosowania coachingu

Obecnie obserwujemy kilka podejść i możliwości zastosowania coachingu w edukacji. Najważniejsze z nich to:

• Self-Regulation Empowered Program umożliwia uczniom odkrycie zastosowania strategii i uczenia się, pozytywnych technik automotywacji, stosowania informacji zwrotnej służące samoregulacji;
• edukacja pozytywna ma swoje zastosowanie w pielęgnowaniu pozytywnych emocji, cech charakteru i odporności;
• coaching osobisty, którego zastosowanie również pozytywnie wpływa na zwiększenie odporność, która służy odnowie zdrowia psychicznego i obniża poziom depresji.
• coaching poznawczo-behawioralny, który jest zorientowany na rozwiązaniach, pomaga uczniom obrać cele, poznać swoje zasoby czy samodzielnie poszukiwać rozwiązania, monitorowania i oceniania postępów.

Inne obszary, które mogą wesprzeć uczniów przy zastosowaniu podejścia coachingowego, to:

• wzrost kreatywności i krytycznego myślenia,
• zwiększenie pozytywnych emocji,
• radzenia sobie z negatywnymi emocjami (Wildflower, Brennan 2018).

Wyzwania

Jak słusznie zauważa Adrianna Sarnat-Ciastko (2016), zastosowanie coachingu, lub mentoringu, powinno odbywać się na zasadzie dobrowolności. Jest to kluczowa wartość metod i winna spotkać się z akceptacją i przekonaniem całego środowiska. Zasadne więc są wątpliwości Tomasza Tokarza (2016), który przypomina, że szkoła funkcjonuje dziś w paradygmatach rywalizacji, ocen, sztucznej motywacji i testów. Poza wyzwaniami urzędniczymi i przekonaniami uczniów, rodziców, nauczycieli i dyrektorów, istnieje paląca potrzeba zrozumienia konieczności zmiany polskiej szkoły. Należałoby również zauważyć, że nauczyciele są naturalnie predysponowani do zawodu coacha, jednak tradycyjny system edukacji jest daleki od założeń coachingowych. Jolanta Kozielska rozważa, czy kluczowe kompetencje coacha są możliwe do zrealizowania w codzienności szkolnej. Wśród kluczowych kompetencji za ICF (International Coching Federatioan), wymienia:

1. Ustalanie zasad współpracy
2. Współtworzenie relacji
3. Efektywne komunikowanie
4. Wspieranie procesu uczenia i osiągnięcia rezultatów

Według Kozielskiej największym wyzwaniem w warunkach szkolnych jest hierarchia szkolna, rezygnacja z niej na rzecz równości między nauczycielem a uczniem, na rzecz relacji partnerskiej. W tradycyjnej szkole odpowiedzialność leży po stronie nauczycieli i dyrekcji, udział uczniów w projektowaniu tematyki i planu, jest znikomy. Kolejnym skomplikowanym aspektem do zrealizowania jest nieocenianie. Choć mamy wzory szkół skandynawskich, gdzie uczniowie dokonują samooceny i mają wpływ na plany zajęć, w polskiej szkole wydaje się dziś warunkiem nie do spełnienia.

Podstawową rolą edukacji jest przygotowanie uczniów do życia w społeczeństwie. Coaching proponuje narzędzia, których tradycyjne metody nie znają: budowania relacji, ponoszenia odpowiedzialności, odkrywania swojego potencjału i korzystania z niego, zrozumienia swoich deficytów i ich kompensacji, odwaga do autorefleksji i samodecydowania. Z drugiej strony, wprowadzenie coachingu w edukacji wymaga złożonych i systemowych działań a także zmiany w podejściu i ocenie coachngu przez pedagogów.

Pozostawiając Czytelnika z pytaniem: 'Coaching w edukacji – konieczność czy fanaberia?', zaznaczę, że omówione tu zagadnienia nie wyczerpują tematu a zaledwie podają jego zarys. Warto jednak, podążając za dobrymi praktykami włączenia coachingu w innych krajach w szkole, rozważyć taką formę wsparcia ucznia dla podniesienia jakości w nauczaniu.

Literatura

1. Borys, P. (2020). Kompetencje przyszłości. Jak je kształtować w elastycznym ekosystemie edukacyjnym, (red.). R. Włoch, K. Ślędziewska https://www.delab.uw.edu.pl [dostęp 01.12.2022].
2. Dobrzyniak, M. (2016). Coaching w edukacji. Harmonijny rozwój w przyjaznym otoczeniu, [w:] Coaching, mentoring, tutoring – wyzwania dla edukacji XXI wieku, J. Nowosielska, D. Bartnicka (red.). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
3. Kozielska, J. (2017) Wykorzystanie coachingu w codzienności szkolnej w Codzienność jako wyzwanie edukacyjne, M., Humeniuk I., Paslenda (red.). Wrocław: Instytut Pedagogiki Uniwersytetu Wrocławskiego
4. Kupaj, L., Krysa, W. (2014). Kompetencje coachingowe nauczycieli. Jak rozwijać potencjał ucznia w szkole. Warszawa: ABC Wolters Kluwer business.
5. Moczydłowska, J. Warto spróbować coachingu w edukacji, https://www.prawo.pl [dostęp 15.12.2022].
6. Rymsza, A. (2016). Coaching jako droga do efektywności w edukacji i miejscu pracy, [w:] Coaching, mentoring, tutoring – wyzwania dla edukacji XXI wieku, J. Nowosielska, D. Bartnicka (red.). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
7. Sarnat-Ciastko, A. (2016). Tutoring szkolny. Podniesienie roli nauczyciela czy ograniczenie wolności? Rozwój metody tutoringu w polskich szkołach publicznych w świetle badań własnych, [w:] Coaching, mentoring, tutoring – wyzwania dla edukacji XXI wieku, J. Nowosielska, D. Bartnicka (red.). Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiczna.
8. Tokarz, T. (2016). Coaching w szkole, https://www.edukacjananowo.pl [dostęp 12.12.2022].
9. Wildflower, L., Brennan, D. (2018). Kompendium wiedzy coacha. Od teorii do praktyki. Warszawa: Co&Me.

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Coach's Workshop (@coachsworkshop.press)

więcej